W Uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2023 r., sygn. I NZP 2/23, Sąd Najwyższy zdecydował, że „Niedopuszczalne jest odrzucenie skargi nadzwyczajnej wyłącznie z powodu niskiej wartości przedmiotu zaskarżenia”, nadając podjętej Uchwale moc zasady prawnej. Orzeczenie będzie miało kluczowe znaczenie dla wielu osób, które czują że zostały pokrzywdzone prawomocnym wyrokiem sądu, nawet w mniejszej sprawie.

Przypomnijmy, iż skarga nadzwyczajna jest stosunkowo nowym narzędziem kontroli prawomocnych wyroków sądowych. Przysługuje ona od wyroku, który:

  1. narusza zasady lub wolności oraz prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji;
  2. lub rażąco narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie;
  3. lub zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, a orzeczenie nie może być uchylone lub zmienione w innym trybie.

Skarga nadzwyczajna może być wniesienia w ciągu pięciu (5) lat od daty wydania prawomocnego orzeczenia. Skargę może wnieść prokurator generalny, RPO oraz w zakresie swej właściwości prezes Prokuratorii RP, rzecznicy: praw dziecka, praw pacjenta, finansowy, małych i średnich przedsiębiorców, przewodniczący KNF i prezes UOKiK.

Podjęta Uchwała pozwoli na kontrolę przez Sąd Najwyższy także drobnych spraw życia codziennego, których wartość nie jest znaczna, ale które to przecież dotyczą największej części społeczeństwa.