Przepisy Polskiego Ładu zaczną obowiązywać od 1. stycznia 2022 r. Jedną z kluczowych zmian jest nowy sposób obliczania składki zdrowotnej. Od nowego roku przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem liniowym lub według skali podatkowej zapłacą składkę w wysokości proporcjonalnej od osiągniętego dochodu. Składka dla opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych obowiązywać będzie w wysokości uzależnionej od uzyskiwanych przychodów. Oprócz tej kluczowej zmiany Polski Ład wprowadza liczne dodatkowe modyfikacje związane m.in. z możliwościami odliczenia wysokości składki od podatku, terminami zapłaty składki czy w zakresie jej wysokości w przypadku pracowników i zleceniobiorców.

Dotychczasowa wysokość składki

Obecnie wysokość składki zdrowotnej jest co do zasady jednolita dla wszystkich osób wykonujących działalność pozarolniczą oraz dla korzystających z ulgi na start. W roku 2021 wynosiła ona 318,81 zł (9% podstawy wymiaru składki). Polski Ład wprowadza natomiast różne zasady ustalania składki, których wysokość będzie uzależniona od rodzaju opodatkowania.

Przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem liniowym

Składka zdrowotna dla przedsiębiorców opodatkowanych wyłącznie podatkiem liniowym będzie od 1. stycznia 2022 wynosić 4,9% dochodu z działalności gospodarczej.

Przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych

Przedsiębiorcy rozliczający się wg skali zapłacą 9% składkę zdrowotną, czyli taką samą jak osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia.

Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

Dla przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych składka będzie wynosić 9% od stawki przeciętnego wynagrodzenia, ale podstawa obliczenia składki będzie zależała od ich rocznych przychodów, tj.:

  • w przypadku przychodów nieprzekraczających 60.000 zł – składka wyniesie 60% przeciętnego wynagrodzenia (w 2022 roku – kwota 305,56 zł);
  • w przypadku przychodów od 60.000 zł do 300.000 zł – składka wyniesie 100% przeciętnego wynagrodzenia (w 2022 roku – kwota 509,27 zł);
  • w przypadku dochodów przekraczających 300.000 zł – składka wyniesie 300% przeciętnego wynagrodzenia (w 2022 roku.- kwota 916,68 zł),

przy czym przez przeciętne wynagrodzenie należy rozumieć przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym.

Przedsiębiorcy opodatkowani kartą podatkową

Ta grupa przedsiębiorców szczególnie ucierpi w skutek wprowadzenia Polskiego Ładu, ponieważ nie będą mogli już odliczać składki zdrowotnej od podatku. Od 2022 roku wysokość składki zdrowotnej dla nich będzie wynosić 9% kwoty minimalnego wynagrodzenia na dzień 1 stycznia danego roku składkowego.

IP Box

Opłacających podatek z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (tzw. IP Box) obowiązywać będzie składka w wysokości 4,9% dochodu z działalności gospodarczej.

Minimalna wysokość składki

Przepisy Polskiego Ładu wprowadzają próg stanowiący minimalną miesięczną wysokość składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Niezależnie od ustalonych progów procentowych, miesięczna wysokość tej składki nie będzie mogła być niższa niż kwota ustalona jako 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia roku składowego (w 2022 roku – kwota 270,90 zł). Obowiązku opłacenia składki nie będzie można uniknąć nawet w przypadku braku osiąganych dochodów lub poniesienia straty.

Składka zdrowotna dla zatrudnionych

Osoby zatrudnione na umowę o pracę lub na podstawie umowy zlecenia zostaną obciążone 9% składką zdrowotną i nie będzie już możliwości jej odliczenia od podatku.

Zwolnienie z płacenia składki zdrowotnej

Ze składki zdrowotnej wraz z wejściem w życie Polskiego Ładu będzie zwolniona osoba, która w tym samym czasie pozostaje w stosunku pracy, a podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu zatrudnienia nie będzie przekraczać minimalnego wynagrodzenia.

Brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku

Jedną z najbardziej uciążliwych zmian dla podatników jest brak możliwości odliczania zapłaconej składki zdrowotnej od podatku. Do tej pory składka zdrowotna wynosiła 9%, jednak 7,75% można było odliczyć od podatku. Wraz ze zmianami wprowadzonymi Polskim Ładem, zlikwidowana zostanie możliwość odliczania składki zdrowotnej od wyliczonego podatku.

Zmiana terminu zapłaty składki zdrowotnej

Polski Ład wprowadza nowy termin zapłaty składki zdrowotnej, który będzie zależny od typu podatnika. Poszczególne terminy dla danych grup to:

  • Do 5. dnia następnego miesiąca – jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe
  • Do 15. dnia następnego miesiąca – płatnicy posiadający osobowość prawną (spółki handlowe, stowarzyszenia, spółdzielnie, fundacje).
  • Do 20. dnia następnego miesiąca – pozostali płatnicy, w tym spółki osobowe (komandytowe, komandytowo-akcyjne, partnerskie, jawne) i płatnicy opłacający składki wyłącznie na własne ubezpieczenie).

 

Autorem artykułu jest Karolina Till – prawnik JSP, oraz Paweł Korbut – asystent radcy prawnego JSP.